Radyoloji
Radyoloji
Radyoloji; insan anatomisini görüntüleme yöntemleri kullanarak inceleyen, insanlara cerrahi müdahalede bulunmadan hastalığın ne olduğunu ilgili uzman hekime bildiren branştır. Radyoloji organların anatomisini değerlendirir. Bir radyologun tecrübesi, anatomiyi ve patolojiyi çok iyi bilmeye dayanır. Bilgisi dahilinde görüntülemeler sırasında saptadığı anormal durumları ilgili doktora rapor eder. Çeşitli tıbbi cihazların yardımı ile birçok hastalığın teşhis edildiği biri birimdir
Dijital Röntgen
Türkiye’de tek olan dijital skolyoz-boy grafileri ve orthoröntgenogram incelemeleri gerçekleştirilebilmektedir. Dijital skopik incelemeler ve dijital çekimler yanında istenirse kaset çekimleri de yapılabilmektedir. Dijital sistemin görüntü oluşturucusu (image intensifier) geniş olduğundan ( 38 cm ) geniş alanlar dijital olarak grafi kapsamına alınabilmektedir. Anjiografik incelemede saniyede 8 çekime kadar çıkan yüksek hızlı çekim sayesinde yüksek debili vasküler patolojilerin görüntülemesi sağlıklı olarak yapılabilmektedir. Dijital sistemde kasetli çekimlere kıyasla radrasyon dozu belirgin olarak daha düşüktür. Dijital cihazımızın masası +/- 90 derece döndürülebilmekte ve böylece trendelenburg ve benzeri pozisyonlarda incelemeler yapılabilmektedir.
Merkezimizde dijital röntgen ve DSA incelemeleri yanında PTK, bilier drenaj ve enteroklizis gibi özel radyolojik incelemeler de gerçekleştirilmektedir. Tüp imaj mesafesi 110 ile 150 cm arasında değişmekte ayrıca mevcut duvar bukisi ile tüp görüntü elde edilebilmektedir. Dijital ortam sayesinde tüm görüntüler cihaz hafızasında saklanmakta, ayrıca istenirse CD kaydı ile hastalara verilebilmektedir. Dijital sistemin sağladığı avantajlardan biri de tek ekspojur ile pencere ayarı ile oynayarak kemik ya da yumuşak dokuya yönelik filmlerin basılabilmesidir.
Bu cihaz ile skolyoz ve alt ekstremite uzunluk ve açı ölçümlerine yönelik görüntüler elde edilebilmektedir. Skolyoz özellikle çocuk yaşı ve ergenlik yaşında ortaya çıkabilen omurga eğrilikleri ile hastalıktır. Bu grafilerle eğriliklerin şekli, eğriliklerin açıları ölçülebilmektedir. Bu ölçüler ve bu bulgular doğrultusunda sonraki tedavilere karar verilmektedir. Alt ekstremite ve boy farklılıkları da değişik sebeple ortaya çıkabilen ve yürüme bozukluklarında topallamaya sebep olan hastalıklar grubudur. Bu hastalıklara düzeltici tedaviler uygulanabilmekte, dolayısıyla tedavi ve cerrahi öncesinde alt ekstremitenin farklılıkları değişik kemikler arasında açılanmalar, bu açıların normal olup olmadığı hakkında inceleme yapılmakta ve yine sonraki tedaviler bu incelemeye göre karar verilebilmektedir. Ayrıca tedavi sonrası ve eğer takip kararı alınmışsa yine aynı metotlar ile inceleme yapılaraktan hastalığın ilerlemesi, iyileşmesi veya değişip değişmediği gibi konular hakkında bilgi edilebilmektedir. Tüm ölçümler dijital ortamda yapılmakta, filme aktarılabilmektedir. Dolayısıyla tetkiki isteyen hekim tarafından da kolaylıkla görülebilmektedir. Yanı sıra bu ölçüm işleminin yapılmamış olduğu röntgen de filme alınmakta, bu ölçümler tedavi eden ve tetkik isteyen hekim tarafından ayrıca yapılabilmektedir. Tüm kontrastlı tetkiklerden en önemlisi Angiografik incelemelerdir. Radyasyon dozunda azaltılması yanı sıra ayrıca verilen kontrast miktarıda belirgin derecede azalmakta, daha önceki konvansiyonel cihazlar ve tetkiklere nazaran az miktarda kontrast madde kullanılaraktan aynı düzeyde ve hatta daha kaliteli görüntüler elde edilebilmektedir. Bu sayede dışardan verilmiş olan ve kontrast maddenin de yan etkileri azaltılabilmektedir.
Özellikle halk arasında baloncuk olarak bilinen damar sisteminde anevrizmak genişlemelerin saptaması hayati önem taşımaktadır. Bu hastaların Angiografik incelemesi DSA yöntemi ile yapılabilmektedir. HSG, IVP, MİDE-KOLON, ENTEOKLİZİS ve diğer röntgenler cihazımızda çekilebilmektedir.
Günümüzde de, oldukça yaygın olarak sindirim sistemi, idrar yolları, kadın üreme organları ve vücudun daha bir çok bölümünün incelenmesinde kullanılmaktadır. Normal filmlerde görülemeyen yapılar kontrast madde denilen ilaçlarla boyanarak görünür hale getirilir. Kontrast maddeler, baryum ve iyot gibi radyoopak maddeler içeren ilaçlardır. Kontrast maddeler, uygulanacak incelemenin türüne göre, hastaya içirilerek, lavman yapılarak, idrar sondası yoluyla veya enjeksiyonla verilir. Kontrast madde verilmesini takiben, incelenen organ doktor tarafından ekranda izlenerek çeşitli pozisyonlarda filmler çekilir.
Bilgisayarlı Tomografi
Bilgisayarlı tomografi x-ışını (röntgen) kullanılarak vücudun incelenen bölgesinin kesitsel görüntüsünü oluşturmaya yönelik radyolojik teşhis yöntemidir. İnceleme sırasında hasta bilgisayarlı tomografi cihazının masasında hareket etmeksizin yatar. Masa manuel ya da uzaktan kumanda ile cihazın “Gantry” adı verilen açıklığına sokulur. Cihaz bir bilgisayara bağlıdır. X-ışını kaynağı incelenecek hasta etrafında 360 derecelik bir dönüş hareketi gerçekleştirirken ”gantry” boyunca dizilmiş detektörler tarafından x-ışını demetinin vücudu geçen kısmı saptanarak elde edilen veriler bir bilgisayar tarafından işlenir.
Sonuçta dokuların birbiri ardı sıra kesitsel görüntüleri oluşturulur. Oluşturulan görüntüler bilgisayar ekranından izlenebilir. Görüntüler filme aktarılabileceği gibi gerektiğinde tekrar bilgisayar ekranına getirmek üzere optik diskte depolanabilir. Ayrıca görüntüler bilgisayar tarafından işleme tabi tutularak birbirine dik eksenlerde yeniden yapılandırılmış görüntüler elde edilebilir. Bu görüntülerin de yardımıyla 3 boyutlu görüntüler oluşturulabilir. Bu şekilde soluk borusunun, yemek borusunun, midenin, ince ve kalın barsakların, damarların ve idrar yollarının içeriden görüntülerini elde etmek mümkün olmaktadır. Bilgisayarlı tomografi diğer x-ışın incelemelerine göre bazı avantajlara sahiptir. Özellikle organların, yumuşak doku ve kemiklerin şekil ve yerleşimini oldukça net gösterir.
Ayrıca BT incelemeleri hastalıkların ayırıcı tanısını yaparak tedavi yöntemlerini değiştirmektedir. Diğer görüntüleme yöntemlerinden daha erken ve doğru şekilde birçok hastalığın teşhisini sağlamaktadır. Hastalıklar erken teşhis edildiğinde daha iyi tedavi edildiklerinden, BT bu üstün özellikleriyle doktorların birçok hayat kurtarmasına yardımcı olmuştur.
3 Dimention (3 Boyutlu Görüntüleme), HRCT- High Resolotion Computarize Tomograf, DENTAL diş çekimleri, yüksek çözünürlüklü ve bilgisayarlı tomografi gibi tetkikler bünyemizde gerçekleştirilmektedir.
-
Denta tetkik yüksek kaliteli BT görüntülerini kullanarak dental implantların operasyon öncesi planını hazırlayan bir dental planlama yazılımıdır.
-
Bu kesitler önden arkaya (coronal) yukarıdan aşağıya (axial) veya sağdan sola (sagittal) olabilir. Bu kesitler birbiriyle birleştirilerek 3 boyutlu görüntüler elde edilir.
-
HRCT, yüksel uzaysal çözünürlük algoritma ile (cihazda bulunana özellik) 1 mm kesit kalınlığıyla görüntü alıp 10 mm kesit aralığı (boşluk) vererek ve her defada nefesle kesit alarak çekilen bir yöntemdir.
-
İnceleme rahatsızlık verici mi? Herhangi bir tehlikesi var mı?
İncelemenin kendisi tamamen ağrısızdır. İnceleme sırasında hastadan BT cihazının masasında hiç hareket etmeksizin yatması istenir. Yapılacak incelemenin türüne bağlı olarak hastaya kol damarlarından kontrast madde enjekte edilebileceği gibi kontrast madde içmesi de istenebilir. İncelemenin bu kısmı hasta için biraz rahatsızlık verici olabilir. Kontrast maddeler iyot içerdiği için bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Hastanın inceleme öncesinde teknisyen ya da radyoloğa bu tür maddelere karşı daha önce alerjik bir reaksiyon gösterip göstermediğini ve eğer varsa başka maddelere karşı alerjisini bildirmesi gerekir. Hastanın güvenliği için en iyi şekilde dizayn edilmiş olup inceleme sırasında maruz kalınan radyasyon miktarı gerekli en az düzeyde olacak şekilde imal edilmiştir. X ışınları anne karnında gelişmekte olan fetüse zarar verebileceğinden inceleme hazırlığına başlamadan evvel hasta hamilelik şüphesi varsa bu konuda doktora veya teknisyene bilgi vermelidir.
MR
Tümörlerin selim kitlelerden ayrımı için gerekli olan spektroskopi, erken dönem inmelerin tanısında difüzyon ve perfüzyon görüntülemesi, kafa içi beyin omurilik sıvı artışında nedenlerin tespitinde BOS akım analizi, tümör, inme ve MS varlığında beyindeki beyaz cevher yollarının difüzyon tensör görüntüleme (DTI) ile ortaya konması yapılan işlemler arasındadır. Ayrıca tümör cerrahisi uygulanacak hastalarda beyindeki hareket, konuşma, duyma merkezleri gibi fonksiyon gören alanların korunmasına yönelik fonksiyonel görüntüleme (fMRI), vücuttaki damarsal yapıların görüntülenmesi için MR anjiyografiler, meme kitlelerinin tümoral niteliklerinin belirlenmesinde meme MR, MR kolanjiyografi tetkiki ile safra yollarının tıkanıklıklarında sebebin ortaya konması bu cihazla mümkün olabilmektedir. Ayrıca ortopedik problemi olan hastalarda kıkırdak harabiyetinin derecesi kıkırdak kanlanma teknikleri ile ortaya konabilmektedir.
Renkli Doppler Ultrasonografi
Doppler Ultrasonografi yöntemi ile bir organın veya damarının kan akımını inceleyebiliriz. Kan akımının miktarı, akımı engelleyen yapı varlığı, akımın normal yönde olup olmadığı değerlendirilebilir. Akan kan, kırmızı ya da mavi renk şeklinde gözle görülebilir. Akan kanın miktarı ile ilgili ölçümler yapılabilir. Bu esnada cihazdan kalp atışlarına benzer sesler duyulur. Cihazın çalışma prensibi, sesin hareket eden yapılardan yansırken frekans değişikliği göstermesidir. Doppler incelemeleri, normal ultrasonografi cihazları ile yapılır. Ancak bunlarda farklı bilgisayar donanımı mevcuttur.
Doppler Ultrasonografi incelemesi, Doppler ultrason cihazına bağlı bir prob yardımıyla ve incelenecek organ ya da damar üzerine jel sürülerek gerçekleştirilir. Jeller, probun hava ile temasını önler ve gönderilen sesin daha derin dokulara ulaşmasını sağlar. Doppler Ultrasonografi incelemesi, tıpkı Ultrasonografi incelemesinde olduğu gibi radyasyon içermeyen bir tanı yöntemidir.
Kemik Dansitometre
Cihaz düşük dozda X ışını ve bilgisayar kullanarak kemik yoğunluğu ölçümü yapmaktadır. Merkezimizde bu konuda en gelişmiş teknolojiyle donatılmıştır. Başka bir deyişle kemiğin kırılganlık riskini belirleyen ölçüm yöntemidir. Osteoporoz saptanırsa kişinin aldığı ilaçtan faydalanma oranı için ilaç takibi de belirli aralıklarla bu cihaz ile yapılmaktadır. Ölçüm 1dakika içinde yapılır. Osteoporozda bir ağrı hissetmediklerinden verilen ilaçları almaktan vazgeçenlerin problemleri sessizce artmaktadır. 20-45 yaş arası kadın ve erkekler mutlaka bir kere kontrol olmalıdır.
Meme MR
Mamografi ve ultrasonografiden farklı olarak meme lezyonlarının şekil, kontur, boyut gibi morfolojik özelliklerine ilave olarak meme parankimi ve bu zemindeki kitle lezyonlarının doku perfüzyon karakteristiklerini göstermektedir. Meme MR çekimi için ideal dönem adetin 5. ve 12. günleri arasındadır. Adet dönemi yapılan çekimlerde meme parankimide yoğun kontrast tutarak zemindeki olası kitleyi gizlemektedir. Oral kontraseptif veya hormon replasman tedavisi kullanan olgularda meme MR çekimi ilaçların kesilmesini takiben 2-3 ay sonra yapılmalıdır. Meme MR kontrast madde enjeksiyonu öncesi ve sonrası yapılır. Kontrast madde verildikten sonra 3 boyutlu alınan MR sekansları elde edilir.